معرفی بازی فکری تنگرام همراه با تاریخچه و روش انجام بازی
تنگرام (به انگلیسی: Tangram) یک بازی با ۷ قطعهٔ مسطح است که با در کنار هم گذاشتن آنها، شکلهای گوناگونی ساخته میشود. معمولاً طرح کلی شکل حاصل به فرد داده میشود و هدف بازی این است که او بتواند با چینش این قطعات، شکل مورد نظر را بسازد. گفته میشود که بازی فکری تنگرام در چین و در دوره دودمان سونگ اختراع شده و در سدهٔ نوزدهم میلادی با کشتیهای تجاری به اروپا راه یافته است.
بازی فکری تنگرام یکی از محبوبترین بازیهای جورچین در جهان است.
پیشنهاد مطالعه : آموزش تهیه قطعات و روش انجام بازی فکری تنگرام (تانگو)
بازی فکری ”تنگرام“ (Tangram) که در ایران به ”تانگرام“، ”تانگو“ و ”توانگو“ هم معروف است، از جمله بازی های هوشی و فکری است که برای گروه سنی ۵ سال به بالا توصیه میشود. این بازی بسیار ساده و جذاب و در عین حال فکری است. اگر بتوان سودوکو (Suduko) را یک بازی ساده ی جبری برای تمام رده های سنی دانست، تنگرام یک بازی ساده ی هندسی برای تمام رده های سنی است که به بالا بردن خلاقیت هندسی کودکان کمک شایانی میکند.
ریشهٔ واژه تنگرام
به نظر میرسد که واژه تنگرام از به هم پیوستن واژه tan (برگرفته از دودمان تانگ) و واژه یونانی gramma (هممعنی گراف) پدید آمده باشد.
تاریخچه بازی فکری تنگرام
تناقضات بازی فکری تنگرام
یک تناقض تنگرام هنگامی پدید میآید که دو شکلی که با همین هفت قطعه ساخته شدهاند چنین به نظر میرسد که مساحتهای متفاوتی را پوشش دادهاند و به نظر میرسد که یکی از آنها قطعهای اضافی دارد. (در حالیکه چنین نیست) یکی از تناقضات مشهور در تنگرام را هنری دودنی کشف کرد که مربوط به دو شکل یک راهب است که یکی از آنها پا دارد و دیگری ندارد. در حقیقت پای اضافه از جابجایی قطعات بدست آمدهاست و هیچ قطعهای در هیچیک از دو شکل اضافه یا کم نشدهاست. یکی دیگر از تناقضات معروف را سم لوید کشف کرده که با نام تناقض جام جادویی تنگرام، در کتاب هشت کتاب تان (The Eighth Book Of Tan) آمدهاست. (چاپشده به سال ۱۹۰۳ میلادی)
تناقض دو راهب. هر دو شکل شبیه به یکدیگرند ولی یکی از آنها پا دارد. این دو شکل انسانی در ردیف پایین، توسط Henry E. Dudeney ایجاد شده اند تا یک تناقض زیبا و آشکار هندسی را نمایش دهند: هر دو مرد با تمام ۷ تکه ساخته شده اند، اما در حالی که یکی از آنها یک پا دارد، دیگری هیچ پایی ندارد! آیا شما میتوانید با این ۷ تکه هر دو مرد را بسازید و سپس روشن کنید که برای آن یک پا چه اتفاقی افتاده است؟
تناقض جام جادویی تنگرام. با هفت قطعهٔ استاندارد تنگرام، این سه شکل متفاوت ساخته شده که دو تا از آنها در درون خود قسمتهای خالی دارند. چگونگی ساختن هر یک از این سه طرح در پایین تصویر نشان داده شدهاست. (دقت کنید که شکل سمت چپ کوتاهتر از دوتای دیگر و شکل میانی پهنتر از آن دوتای دیگر است.)
تناقض مربع بریده. از کتاب لوید (۱۹۰۳ میلادی)
طرحهای بازی فکری تنگرام
سیزده چندضلعی کوژ که با تنگرام ساخته شده.
در کتابهایی که در سدهٔ نوزدهم دربارهٔتنگرام نوشته شد، بیش از ۶۵۰۰ شکل آورده شده که با تنگرام میتوان ساخت و تا امروز این تعداد در حال افزایش است؛ با این حال شمار اشکالی که میتوان با تنگرام ساخت پایانپذیراند. فو تراینگ وانگ و چوآن-چین ژیونگ در سال ۱۹۴۲ ثابت کردند که تنها ۱۹ شکل کوژ (یک چندضلعی که اگر قطری بین هر دو راس آن رسم کنیم از محیط آن بیرون نرود) را میتوان با قطعات تنگرام ساخت.
قطعات بازی فکری تنگرام
قطعات به گونهای انتخاب شدهاند که با چینش آنها میتوان به یک مربع دست یافت. اگر هر ضلع این مربع را برابر یک واحد در نظر بگیریم داریم:
دو مثلث قائمالزاویه بزرگ
یک مثلث قائمالزاویه متوسط
دو مثلث قائمالزاویه کوچک
یک مربع
یک متوازیالأضلاع
روش بازی فکری تنگرام
شما می توانید به کمک این ۷ تکه از روشهای گوناگون، تعداد بیشماری شکلهای زیبا، سرگرم کننده و گاه بسیار گیج کننده بسازید. برای ایجاد هر شکل شما ناگزیرید از تمامی ۷ تکه استفاده کنید. شما میتوانید تکه ها را به هر صورت دلخواه بچرخانید و حتی آنها را پشت و رو کنید. اما هیچ قسمتی از تکه ها نمی توانند همپوشانی داشته باشند. شما میتوانید انواع تنگرام را از این لینک دنبال کنید.
جهت مشاهده انواع پازل تنگرام (تانگو) کلیک کنید
از تنگرام، می توان برای پرورش خلاقیت، آموزش حل مسئله، آموزش اصول هندسه و تغییر فضای آموزشی در مدارس و در خانه و برگزاری رقابتهای فکری استفاده کرد.
تهیه و تنظیم : گروه با آموزگار